همه‌ی ما می‌دانیم که پا قلب دوم انسان است بنابراین، انتخاب کفش ایمنی مناسب محل کار به خصوص در محیط های صنعتی و کارگاه‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

در این مطلب قصد داریم ویژگی‌های کفش ایمنی مناسب را به شما معرفی کنیم تا شما بتوانید با انتخاب مناسب در همه ی محیط ها، اعم از محیط‌های مهندسی، صنعتی و کارگاهی با استفاده از کفش ایمنی احساس راحت و ایمن داشته باشید.

انتخاب کفش ایمنی مناسب برای محل کار در صنایع و کارگاه‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و دلایل زیر به طور خلاصه توضیح می‌دهد که چرا این امر بسیار حیاتی است:

استانداردهای ایمنی:

     مطمئن شوید که کفش ایمنی شما با استانداردهای محلی یا بین‌المللی مانند ASTM یا EN مطابقت دارد.

EN ISO 20345:2011 (که به طور عمومی به EN 20345 هم شناخته می‌شود) استاندارد اروپایی برای کفش‌های ایمنی است. این استاندارد مشخصات و الزامات کفش‌های ایمنی را در بر می‌گیرد و به چندین زیرشاخه تقسیم می‌شود.

ASTM F2413 استاندارد آمریکایی برای کفش‌های ایمنی است که به طور کلی مشابه با استاندارد EN است، اما با جزئیات و الزامات متفاوت. در مجموع، استانداردهای EN و ASTM هر دو به حفاظت و ایمنی کفش‌های کار می‌پردازند، اما تفاوت‌هایی در جزئیات و الزامات آن‌ها وجود دارد که معمولاً به تفاوت‌های جغرافیایی و صنعتی برمی‌گردد.

مقاومت در برابر ضربه:

   مقاومت در برابر ضربه در کفش‌های ایمنی یکی از ویژگی‌های کلیدی است که برای حفاظت از پای کاربران در محیط‌های کاری خطرناک طراحی شده است. این ویژگی معمولاً از طریق استفاده از کلاهک‌های محافظ نوک پا و مواد مقاوم در برابر ضربه تأمین می‌شود. در ادامه، به جزئیات این ویژگی می‌پردازیم:

۱. کلاهک‌های محافظ نوک پا

کلاهک‌های محافظ نوک پا (toecaps) یکی از اجزای اصلی در کفش‌های ایمنی هستند که برای محافظت از نوک پا در برابر ضربات و فشارهای سنگین طراحی شده‌اند. این کلاهک‌ها معمولاً از مواد زیر ساخته می‌شوند:

• فولاد: کلاهک‌های فولادی مقاومت بالایی در برابر ضربه و فشار دارند و به خوبی از آسیب به نوک پا جلوگیری می‌کنند.
• کامپوزیت‌ها: این کلاهک‌ها معمولاً از مواد کامپوزیت مانند فایبرگلاس یا کربن ساخته می‌شوند. آن‌ها سبک‌تر از کلاهک‌های فولادی هستند و خاصیت عایق الکتریکی بهتری دارند.
• آلیاژهای آلومینیوم: کلاهک‌های آلومینیومی نیز به دلیل وزن سبک و مقاومت مناسب به عنوان گزینه‌ای دیگر شناخته می‌شوند.

۲. تست مقاومت در برابر ضربه

برای ارزیابی کیفیت و عملکرد کلاهک‌های محافظ نوک پا، تست‌های مشخصی انجام می‌شود که شامل موارد زیر می‌باشد:

• تست ضربه: در این تست، یک وزنه استاندارد به ارتفاع معین از ارتفاع رها می‌شود و به نوک پا درون کفش برخورد می‌کند. هدف از این تست مشخص کردن توانایی محافظت و جلوگیری کلاهک از آسیب رسیدن به پا و جذب و توزیع فشار می‌باشد.
• EN ISO 20345: برای کفش‌های ایمنی در اروپا، کلاهک‌های محافظ باید بتوانند ضربه‌ای به قدرت ۲۰۰ ژول را تحمل کنند.
• ASTM F2413: در آمریکا، کلاهک‌های محافظ باید قادر به تحمل ضربه‌ای به قدرت ۷۵ ژول (یا در برخی نسخه‌ها ۱۰۰ ژول) باشند.

۳. مقاومت در برابر فشار

علاوه بر تست‌های ضربه، کلاهک‌های محافظ باید در برابر فشار نیز مقاوم باشند. این تست توانایی تحمل کلاهک در برابر فشارهای معین را اندازه گیری می‌کند.

• EN ISO 20345: برای مقاومت در برابر فشار، کلاهک‌های محافظ باید قادر به تحمل فشار ۱۵۰۰ کیلوگرم (یا ۱۵ کیلونیوتن) باشند.
• ASTM F2413: برای مقاومت در برابر فشار، کلاهک‌ها باید قادر به تحمل فشار ۲۰۰۰ کیلوگرم (یا ۲۰ کیلونیوتن) باشند.

مقاومت در برابر نفوذ آب و مواد شیمیایی:

  هدف از مقاومت در برابر نفوذ آب به این معنی است که کفش باید از ورود آب به درون آن جلوگیری کند تا پای کاربر در محیط‌های مرطوب یا بارانی خشک و راحت بماند. همچنین هدف از مقاومت کفش در برابر تماس با مواد شیمیایی مختلف، مانند مواد اسیدی، قلیایی، و حلال‌ها می‌باشد. این ویژگی در محیط‌های صنعتی و آزمایشگاهی اهمیت ویژه‌ای دارد.

خواص ضد لغزش:

 عدم استفاده از کفش ایمنی مناسب در محیط‌های کارگاهی و صنعتی حوادثی چون آسیب دیدن ستون فقرات و یا شکستگی‌ها را به دنبال خواهد داشت. لذا برای جلوگیری از خطرات ناشی از لغزش و افتادن در محیط‌های کاری باید به خواص ضد لغزش کفش‌های ایمنی توجه داشت تا با حفظ تعادل از به وقوع پیوستن چنین حوادثی جلوگیری کرد.

در انتخاب کفش مناسب دارای خواص ضد لغزش به طراحی زیره (کفی) کفش توجه کنید. طراحی آج‌ها و شیارهای زیره باید به گونه‌ای باشد که چسبندگی مناسب را به سطوح مختلف فراهم کند. این طرح‌ها به جذب و انتقال بهتر نیرو از سطح زمین به کفش کمک می‌کنند. همچنین مواد استفاده شده در ساخت زیره، مانند لاستیک‌های مخصوص، پلی اورتان یا ترکیبات خاص، می‌توانند ویژگی‌های ضد لغزش را بهبود بخشند. 

به طور کلی خواص ضد لغزش کفش‌های ایمنی به طراحی و مواد زیره مربوط می‌شود که برای جلوگیری از لغزش و حفظ تعادل در محیط‌های کاری طراحی شده‌اند. تست‌ها و استانداردهای مربوطه برای ارزیابی و تضمین عملکرد مناسب این ویژگی‌ها بسیار مهم هستند و به ایمنی کارگران در شرایط مختلف کمک می‌کنند.

وزن مناسب:

خیلی از مواقع کارگران از خستگی زیاد و سرپا بودن‌ در ساعات طولانی کار شکایت دارند. در چنین شرایطی، وزن مناسب کفش‌های ایمنی نقش مهمی در کاهش این خستگی و افزایش راحتی دارد. کفش‌های ایمنی با وزن مناسب می‌توانند به کاهش فشار بر پاها و ساق‌ها کمک کنند و از خستگی زودرس جلوگیری نمایند.

• راحتی و کاهش خستگی: کفش‌های ایمنی سبک‌تر معمولاً راحت‌تر هستند و فشار کمتری به پاها وارد می‌کنند. استفاده از مواد پدینگ مناسب (لایه‌های نرم و قابل انعطاف) و زیره‌های با کیفیت نیز می‌تواند به توزیع بهتر وزن و کاهش فشار کمک کند، حتی اگر کفش سبک نباشد.
• تأثیر بر عملکرد: وزن کفش باید به گونه‌ای باشد که تأثیر منفی بر عملکرد و حرکت کاربر نداشته باشد. کفش‌های سنگین‌تر ممکن است به کاهش تحرک و چابکی کاربر منجر شوند، به ویژه در محیط‌هایی که نیاز به سرعت و انعطاف‌پذیری بالا است.
• مواد ساخت و طراحی: استفاده از مواد سبک و فناوری‌های پیشرفته مانند کامپوزیت‌ها، EVA (اتیلن وینیل استات)، و پلی‌اورتان می‌تواند به کاهش وزن کفش‌های ایمنی کمک کند بدون اینکه کیفیت و محافظت کاهش یابد. طراحی ارگونومیک نیز به توزیع یکنواخت وزن و افزایش راحتی کمک می‌کند.

در نتیجه، انتخاب کفش‌های ایمنی با وزن مناسب می‌تواند به بهبود راحتی و افزایش کارایی در محیط‌های کاری مختلف کمک کند و از خستگی و مشکلات ناشی از سرپا بودن‌های طولانی جلوگیری نماید.

جنس رویه‌ی کفش:

انتخاب کفش ایمنی مناسب از نظر رویه‌ی کفش (upper) به دلیل تأثیر آن بر راحتی، حفاظت و دوام کفش بسیار اهمیت دارد. رویه‌ی کفش به بخش بالایی آن گفته می‌شود که پا را پوشش می‌دهد و مستقیماً با محیط خارجی در تماس است.

مواد تشکیل دهنده‌ی رویه‌ی کفش‌های ایمنی از چرم، الیاف مصنوعی و یا ترکیب این دو می‌باشد که در اینجا به اختصار به ویژگی‌ها، معایب و مزایای آن می‌پردازیم.

چرم یکی از مواد رایج مورد استفاده برای کفش‌های ایمنی است که به دلیل دوام بالا، مقاومت در برابر آب، و قابلیت تنفس خوب شناخته می‌شود. از مزایای آن می‌توان به مقاومت در برابر سایش، محافظت خوب، و قابلیت تنظیم شکل به پای کاربر اشاره کرد ولی باید به این نکته توجه داشت که ممکن است نیاز به مراقبت و نگهداری ویژه داشته باشد و در برخی شرایط ممکن است سنگین‌تر از مواد دیگر باشد.

از دیگر مواد مورد استفاده در رویه‌ی کفش‌ها می‌توان به الیاف مصنوعی مانند نایلون، پلی‌استر و دیگر پلیمرها اشاره کرد. این مواد معمولاً سبک‌تر از چرم هستند و قابلیت تنفس پذیری بسیار خوبی دارند. همچنین سبکی و انعطاف‌پذیری بالای این نوع کفش‌های ایمنی می‌تواند در استفاده‌ی طولانی مدت در روز راحتی قابل توجهی برای کاربر به همراه داشته باشد.

از نظر بازه‌ی قیمت، معمولاً قیمت پایین‌تری نسبت به کفش‌های چرم دارند و البته این مواد همچنین ممکن است سریع‌تر خشک شوند و مقاوم‌تر به مواد شیمیایی باشند اما ممکن است در برابر سایش و آسیب‌های مکانیکی به اندازه چرم مقاوم نباشند.

رویه‌ی قابل تنفس (سیستم تهویه‌ی مناسب):

رویه‌ی قابل تنفس و سیستم تهویه‌ی مناسب در کفش‌های ایمنی به دلیل تأثیر آن‌ها بر راحتی، بهداشت پا، و عملکرد کلی کفش اهمیت زیادی دارد. این ویژگی‌ها به ویژه در محیط‌های کاری که کارگران برای مدت طولانی ایستاده‌اند یا در شرایط مرطوب و گرم کار می‌کنند، اهمیت پیدا می‌کند. 

• مواد تنفسی: رویه‌های قابل تنفس معمولاً از مواد خاصی ساخته می‌شوند که هوا را به راحتی از خود عبور می‌دهند و از تجمع رطوبت و گرما در داخل کفش جلوگیری می‌کنند. این مواد می‌توانند شامل مش‌های نایلونی، پارچه‌های با بافت ویژه، یا ترکیبات جدیدی از الیاف باشند.
• ساختار مشبک: رویه‌های مشبک، با داشتن حفره‌های کوچک و بافت‌های باز، امکان تهویه بهتر و عبور هوا را فراهم می‌کنند. این ساختار به کاهش حرارت و رطوبت داخلی کفش کمک می‌کند.

از مزایای رویه‌ی قابل تنفس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش تعریق: تهویه مناسب به کاهش تعریق و رطوبت در داخل کفش کمک می‌کند، که می‌تواند از بروز مشکلات پوستی مانند قارچ و بوی بد جلوگیری کند.
• افزایش راحتی: پاهای خشک و خنک احساس راحتی بیشتری می‌کنند، که می‌تواند منجر به کاهش خستگی و افزایش راحتی در طولانی‌مدت شود.
• کاهش خطر بوی بد: تهویه مناسب و کاهش رطوبت کمک می‌کند تا بوی بد از بین برود و بهداشت پا حفظ شود.

پشتیبانی از قوس پا:

پشتیبانی از قوس پا در کفش‌های ایمنی از ویژگی‌های مهمی است که بر راحتی، سلامت و عملکرد کاربر تأثیرگذار است. قوس پا، ناحیه‌ای از پا است که بین پاشنه و انگشتان قرار دارد و نقش مهمی در توزیع وزن و حفظ تعادل بدن دارد. 

پشتیبانی مناسب از قوس پا در کفش‌های ایمنی به راحتی، سلامت، و عملکرد کاربر کمک می‌کند. طراحی ارگونومیک، استفاده از مواد مناسب، و گزینه‌های قابل تنظیم برای قوس پا می‌توانند تأثیر زیادی بر کاهش درد، خستگی، و جلوگیری از آسیب‌های مرتبط با عدم پشتیبانی کافی از قوس پا داشته باشند.

راحتی و انطباق با پا:

راحتی و انطباق با پا از ویژگی‌های کلیدی در انتخاب کفش‌های ایمنی هستند که تأثیر زیادی بر سلامت، عملکرد و رفاه کاربر دارند. از اهمیت راحتی و انطباق کفش ایمنی با پای شما می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• پیشگیری از خستگی
• کاهش خطر مشکلات پوستی و عضلانی
• افزایش بهره‌وری
• بهبود کیفیت کلی زندگی

   بررسی تنوع محصولات:

توصیه‌ی ایمن ابزار اکسین به شما این است که پیش از خرید، گزینه‌های مختلف کفش ایمنی را مقایسه کنید و بهترین گزینه را بر اساس نیازهای خود انتخاب کنید.

امیدواریم که مطالعه‌ی این موارد به شما در انتخاب کفش ایمنی مناسب پاهایتان کمک کند.